Zastosowanie leczenia odwykowego wobec osoby zgłoszonej do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Chęcinach

Leczenie osób uzależnionych jest dobrowolne, a przymus leczenia może być nałożony wyłącznie przez sąd. Sądami właściwymi do rozpatrywania spraw o przymusowe leczenie są wydziały rodzinne i nieletnich w sądach rejonowych. Przepisy regulujące procedurę leczenia osób uzależnionych od alkoholu reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Do sądu złożyć wniosek mogą Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz prokuratura.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Chęcinach przyjmuje wnioski o leczenie osób uzależnionych od alkoholu, które posiadają miejsce zamieszkania lub pobytu na terenie Gminy Chęciny.

Biuro GKRPA mieści się w Urzędzie Gminy i Miasta w Chęcinach (pokój nr 14) tel. 413153112 lub 413151006 wew. 005 (Agnieszka Kuchta), gdzie obsługuje się osoby, które chcą zgłosić problem nadużywania alkoholu lub uzyskać pomoc w tym zakresie. Biuro Komisji czynne jest pon.-wt., czw.-pt. w godzinach 7:15-15:15, środa 9:00- 17:00.

Zgłoszenia przyjmowane są osobiście (trzeba zgłosić się z dowodem osobistym). Telefonicznie udzielane są jedynie informacje ogólne, np. o zasadach pracy Komisji.

Nadużywanie alkoholu przez daną osobę może zgłosić każdy. Najlepiej jednak jeśli osobą jestczłonek najbliższej rodziny. który dobrze zna skalę problemu i wie, jak naprawdę wygląda sytuacja. Oczywiście, jeśli  najbliższa rodzina nie chce zgłosić sprawy (jest np. zastraszona przez osobę nadużywającą alkohol), przyjmowane są wnioski od dalszych członków rodziny, jak i osób niespokrewnionych. Ponadto do GKRPA wpływają zawiadomienia od takich instytucji jak: MOPS, Policja itp. Oczywiście, osoba, u której zachodzi podejrzenie uzależnienia może z własnej inicjatywy zgłosić chęć podjęcia leczenia odwykowego.

Zgodnie z art. 24 ustawy postępowanie zobowiązujące do podjęcia leczenia odwykowego dotyczy osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu:

}  powodują rozpad życia rodzinnego,

}  demoralizację małoletnich,

}  uchylają się od zaspokajania potrzeb rodziny

}  systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny.

Sam fakt uzależnienia od alkoholu nie może stanowić samoistnej podstawy do zobowiązania danej osoby do podjęcia leczenia odwykowego, lecz towarzyszyć muszą temu także określone negatywne zachowania w sferze społecznej.

Osobie, która składa wniosek nie przysługuje możliwość prawna zamknięcia postępowania poprzez wycofanie wniosku.

Wnioskodawca nie ma uprawnień do dostępu do zgromadzonych informacji w danym postępowaniu.

Podczas zgłaszania osoby, w stosunku do której jest podejrzenie uzależnienia od alkoholu przeprowadza się rozmowę i opisuje sytuację. Jeżeli istnieją dokumenty potwierdzające uzależnienie np.: karty leczenia szpitalnego, zaświadczenia lekarskie, informacje z Policji itp., należy je zabrać ze sobą w celu dołączenia do akt sprawy. Ponadto w przypadku skierowania sprawy do sądu o przymusowe leczenie, osoba zgłaszająca będzie występować w sądzie jako świadek. Ewentualnie może podać dane innych osób mogących być świadkami w tej sprawie przed sądem.

Osoba zgłaszająca problem alkoholowy w rodzinie zawsze motywowana jest do podjęcia terapii dla współuzależnionych. Edukacja na temat prawidłowego postępowania wobec osoby uzależnionej, znacznie zwiększa prawdopodobieństwo jej wyjścia z nałogu.

Na podstawie wniosku,  zaprasza się osobę, co do której zachodzi podejrzenie, że jest uzależniona od alkoholu do osobistego zgłoszenia się na rozmowę motywującą do podjęcia leczenia.

Możliwe są następujące wersje wydarzeń:

Wariant 1

Osoba, którą Komisja zaprasza na posiedzenie, przychodzi i przyznaje, że ma problem alkoholowy, oraz, że chce podjąć leczenie.

To wariant najbardziej optymistyczny, ponieważ powszechnie wiadomo, że dobrowolne podjęcie leczenia daje największe szanse na wyjście z nałogu. W takim przypadku Komisja przedstawia ofertę poradni, a osoba uzależniona podpisuje zobowiązanie, iż w ciągu 7 dni zgłosi się do wybranej placówki, celem podjęcia leczenia i w przeciągu 2 tygodni dostarczy GKRPA pisemne poświadczenie zgłoszenia się na leczenie, a po jednym miesiącu pisemne poświadczenie kontynuowania leczenia odwykowego. Niedopełnienie powyższych terminów lub przerwanie leczenia powoduje, iż sprawa kierowana jest do Sądu, o czym osoba uzależniona jest informowana przy podpisywaniu zobowiązania. Zawsze należy pamiętać, że leczenie jest bezpłatne. Osoba, która dobrowolnie podejmie leczenie w wybranym przez siebie ośrodku, nie jest pozostawiona sama sobie, gdyż zobowiązana jest do zgłaszania się z aktualnym zaświadczeniem, wydanym przez poradnię, potwierdzającym uczestnictwo w terapii. Takie osoby zawsze są informowane, że w przypadku zaprzestania leczenia, zaniedbania dostarczania zaświadczeń o kontynuacji leczenia, sprawa zostanie skierowana do Sądu.

Wariant 2

Osoba wezwana przychodzi na posiedzenie Komisji i oświadcza, że nie ma problemu alkoholowego i nie zamierza podjąć leczenia.

W takiej sytuacji kierowana jest na badania do lekarzy biegłych sądowych, którzy są uprawnieni do orzekania uzależnieniu (są to lekarz psychiatra oraz psycholog). Badanie jest bezpłatne (koszty pokrywa Gmina), a jego wynik jest bardzo istotny, zarówno dla Komisji, jak i w ewentualnym postępowaniu przed sądem. Jeżeli z opinii biegłych wynika, że osoba nie jest uzależniona, sprawa przed Komisją jest zamykana. Jeżeli natomiast z opinii biegłych wynika, że osoba jest uzależniona, wtedy kolejny raz motywuje się do leczenia. W przypadku, gdy osoba chce podjąć leczenie dobrowolnie - zastosowanie ma wariant 1 (czyli leczenie dobrowolne, ale pod nadzorem Komisji. Jeżeli - mimo opinii biegłych potwierdzającej uzależnienie - osoba odmawia leczenia- stosuje się wariant 3

Wariant 3

Kierowanie wniosku do Sądu o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie odwykowym.

- mimo opinii lekarzy biegłych sądowych potwierdzającej uzależnienie osoba odmawia podjęcia leczenia,

- gdy osoba, która zgodziła się na badanie przez biegłych, nie zgłosi się na nie, kieruje się sprawę do sądu - Komisja nie ma możliwości „zmuszenia” kogokolwiek do badania, natomiast uprawnienie takie przysługuje sądowi,

- sprawa kierowania do sądu jest wtedy, gdy osoba nie zgłasza się na posiedzenie GKRPA na rozmowę motywującą (zaproszenie na rozmowę wysyłane jest listem poleconym ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru),

- w przypadku, gdy osoba zgłosi się na zaproszenie Komisji i oświadczy od razu, że nie zgadza się na badanie przez lekarzy biegłych sądowych i nie zamierza  podjąć leczenia odwykowego dobrowolnie, sprawa również jest kierowana do sądu.

Wniosek o zobowiązanie do leczenia wysyłany do sądu musi być zatwierdzony przez członków GKRPA obecnych na posiedzeniu.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami sąd powinien wyznaczyć pierwszą rozprawę w ciągu miesiąca od wpłynięcia wniosku o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie odwykowym. Jeżeli w danej sprawie brak jest opinii lekarzy biegłych sądowych, to sąd kieruje taką osobę na badania. Sąd ma uprawnienia do nakazania przymusowego doprowadzenia przez Policję uczestnika na rozprawę oraz na badania. Komisja nie ma wpływu na czas rozpatrzenia sprawy przez sąd. Ten etap postępowania odbywa się już bez udziału członków GKRPA.

Sąd może na podstawie zebranym dowodów wydać następujące orzeczenie:

- oddalić wniosek, gdy osoba nie jest uzależniona,

- orzec obowiązek leczenia odwykowego w niestacjonarnym zakładzie leczniczym (w poradni) lub w zakładzie stacjonarnym (szpital).

Postępowanie przed sądem jest dla osoby uzależnionej bezpłatne, koszty ponosi gmina. Sąd orzeka o obowiązku leczenia odwykowego w formie postanowienia, od którego przysługuje apelacja. Sądowy obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż dwa lata od uprawomocnienia się orzeczenia sądu. Na czas trwania obowiązku leczenia sąd może ustanowić nadzór kuratora.

Należy pamiętać, że wszystkie opisane powyżej działania w tym przedmiocie wynikają z obowiązujących w Polsce przepisów prawa.

GKRPA w zakresie działań dotyczących uzależnienia od alkoholu współpracuje z Franciszkańskim Centrum Profilaktyki i leczenia Uzależnień w Chęcinach.

Ponadto w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii czynny jest Gminny Punkt Konsultacyjny, którego siedziba znajduje się w Klasztorze Ojców Franciszkanów. Czynny jest w każdą środę w godz. 16:00-20:00 (dyżur pełni specjalista terapii uzależnień),

Zakres oferowanej pomocy:

- poradnictwo i konsultacje indywidualne dla osób uzależnionych od alkoholu,

- poradnictwo i konsultacje indywidualne dla osób współuzależnionych,

- poradnictwo i konsultacje dla ofiar przemocy w rodzinie,

- udzielanie wsparcia osobom po zakończonym leczeniu odwykowym.