START

Konferencja naukowa w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej "Żydzi w historii i kulturze Chęcin – przeszłość, pamięć i teraźniejszość", wystawa o dawnych sztetlach, projekcja filmu „Nasi sąsiedzi – Żydzi” i koncert muzyki klezmerskiej „Przy szabasowych świecach” wraz z występem zespołów „Shalom” i „Sam cymes” - w tym roku wyjątkowo obchodzono rocznicę likwidacji getta w Chęcinach. Wydarzenie zorganizowano pod hasłem "Nasi sąsiedzi – Żydzi".

O wspólnych dziejach Polaków i Żydów podczas konferencji naukowej w ECEG

Obchody 75.rocznicy likwidacji getta w Chęcinach rozpoczęła 16 listopada konferencja naukowa zorganizowana w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej. Zainaugurował ją Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski. – Przez 400 lat społeczność chęcińską stanowili Polacy i Żydzi. Na co dzień ze sobą współistnieli, sąsiadowali, przenikając się swoimi religiami, kulturą i tradycjami, a także konkurowali. Od kilku lat podejmujemy szereg działań, mających na celu przypomnienie historii i kultury narodu wyznania mojżeszowego, zamieszkującego przed laty nasze miasto. To wydarzenie ma nam przypomnieć czasy wielokulturowych Chęcin, w których żyli przedstawiciele różnych grup o odmiennej kulturze, religii i obyczajowości. Z pewnością tutejsza społeczność żydowska ma wielowiekową tradycję i swój wkład w kształtowanie gminy. Nie sposób wymazać z dziejów gminy 400 lat wspólnej historii – zaznaczył Burmistrz, Robert Jaworski. – Winni jesteśmy przypominać ten czas, głównie poprzez organizację takich wydarzeń, odrestaurowanie renesansowej synagogi wraz z utworzeniem tam Ośrodka Pamięci Kultury Żydowskiej, czy realizację różnych inicjatyw jak np. planowany "Szlak Rabina" – wymienia Burmistrz, Robert Jaworski. W konferencji wziął również udział Włodzimierz Kac, przewodniczący Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach, który podkreślał, że chociaż Żydów w Chęcinach już nie ma, to dzisiaj wracają poprzez pamięć i spotkania takie, jak to. Dziękował władzom samorządowym za realizację wszelkich inicjatyw upamiętniających 400 lat obecności narodu wyznania mojżeszowego w Chęcinach.

Zanim rozpoczęła się konferencja naukowa, poprzedziła ją projekcja filmu „Nasi sąsiedzi – Żydzi” w reżyserii Henryki i Waldemara Gruszków. Następnie prof. Adam Massalski omówił sytuację Żydów chęcińskich na tle polityki hitlerowskich Niemiec w Generalnej Guberni w latach 1939–1942. Jak podkreślał, na terenie Chęcin mieszkało aż 2/3 mieszkańców narodowości Żydowskiej. - Pozostało po nich wiele śladów, jak chociażby piękna synagoga, która wymaga szybkiego odrestaurowania – zaznacza historyk prof. Adam Massalski. Kolejnym prelegentem była dr Lidia Kośka, która w swoim wystąpieniu przypomniała postać znaczącego Żyda pochodzącego z Chęcin, rabina Szymona Huberbanda. - Przechowywane obecnie w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie Archiwum Emanuela Ringelbluma zostało wzbogacone o 36 tomów dzięki Szymonowi Huberbandowi, który był najbliższym współpracownikiem Ringelbluma. Huberband został wywieziony do Treblinki i zamordowany w wieku 33 lat – mówiła dr Lidia Kośka, a dr Marek Maciągowski szczegółowo omówił życie codzienne w przedwojennych polsko-żydowskich Chęcinach. Kierownik "Świętokrzyskiego Sztetla" w Chmielniku, Agnieszka Dziarmaga, opowiadał o działalności edukacyjnej i kulturotwórczej Świętokrzyskiego Sztetla jako przykład przywracania pamięci o społeczności żydowskiej w województwie świętokrzyskim. O synagodze i wielu innych zabytkach kultury żydowskiej w Chęcinach mówiła dr Grażyna Barwinek. Konferencja została wzbogacona wystawą pod nazwą „Życie codzienne w dawnych sztetlach” przygotowaną przez ośrodek „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku.

Koncert "Przy Szabasowych Świecach"

W ramach obchodów 75. rocznicy likwidacji getta w Chęcinach, 19 listopada, w gościnnych progach hali widowiskowo-sportowej "Pod Basztami" odbył się koncert "Przy Szabasowych Świecach". Muzykę klezmerską zaprezentowały zespoły Shalom i Sam Cynes, a artyści ubrani w tradycyjne żydowskie stroje śpiewali w języku polskim, jidysz i hebrajskim. - Głównym celem koncertu jest przypomnienie bogatej i niezwykłej kultury narodu wyznania mojżeszowego. Przez kilka wieków nasz naród oraz społeczność żydowska współistnieli ze sobą, a nasza historia i kultura wzajemnie się przenikały. Dlatego też winniśmy pielęgnować również tę historię Ziemi Chęcińskiej. Jest to także swego rodzaju lekcja tolerancji wobec innych kultur i religii – mówi Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski. - W przeszłości w Chęcinach splatały się ze sobą dwie kultury, dwie religie, które istniały obok siebie. Tak wyglądała nasza historia, którą pamiętamy, pielęgnujemy i przypominamy o niej. To ważne, by pielęgnować pamięć o naszych żydowskich współobywatelach, których los okrutnie potraktował. Zostawili po sobie bogate dziedzictwo kulturowe. Cieszę się, że w obchodach 75. rocznicy likwidacji getta w Chęcinach przez dwa dni wzięło udział tak wiele osób, wśród których była także i młodzież – zaznaczył Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny Robert Jaworski.

Niezwykły koncert był upamiętnieniem 75. rocznicy likwidacji getta w Chęcinach, podobnie jak konferencja naukowa zorganizowana w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej. Podczas koncertu również można było podziwiać niezwykłą wystawę przygotowaną przez ośrodek „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku pod nazwą "Życie codziennie w dawnych sztetlach".